Welkom in Tungelroy
“In Tungelroy, een plek zo mooi,
Is alles gestoken in lentetooi.
Daar waar de beek zo rustig stroomt,
Een plek waar men van vrede droomt.
Het riet wuift zachtjes in de wind,
Voor elk die hier zijn rust nog vindt.”
Alles draait om Anna van Paul Sterk
Tungelroy – Tungelder
Tungelroy is een kerkdorp in midden Limburg behorende bij de gemeente Weert. Tungelroy is van oorsprong een agrarisch kekrdorp en ligt drie kilometer ten zuiden van de stad Weert.
Ten zuiden van Tungelroy stroomt de Tungelroyse beek. Een belangrijk natuurgebied is de Tungelroyse wallen, verder grenst Tungelroy nog aan natuurgebied de Moeselpeel en de Krang.
Tungelroy telt zo’n 1115 inwoners in de bebouwde kom en haar buitengebied.
Tungelroy kent een aantal bezienswaardigheden. Hieronder volgt een opsomming van de bezienswaardigheden die u kunt verkennen in en om het dorp.
Sint Barbarakerk
De kerk werd gebouwd in de jaren 1792 – ’93 door Hendrik van Grispen en Petrus Rutten. In die tijd was het nog een eenbeukige kerk. In 1912 werd het oude koor vervangen door een dwarsschip en een nieuw koor naar ontwerp van J.M. Stals. Uit die periode stammen ook glas-in-loodramen van Jean den Rooijen. Stals verhoogde ook in 1926 de toren.
In de jaren 1954-’55 werden de zijbeuken toegevoegd door P. Weegels. In 1989-’90 werd de kerk gerestaureerd.
De patroonheilige Barbara (van Nicomedië) is beschermheilige van bergbouwers en tunnelgravers, vooral in Duits sprekende gebieden.
Bron: Tungelroy – Webparochie.nl & Kerkgebouwen in Limburg
Sint Anna molen
De Sint Annamolen in Tungelroy is de eerste en enige windmolen die het dorp ooit heeft gehad. Tot het eind van de 19e eeuw werd er gemalen met een watermolen in de Tungelroyse Beek. De Vloedmolen stond daar al zo’n 600 jaar maar moest gesloopt worden omdat de beek verlegd werd. Jan Mathijs Peerlings bezat juist een perceel grond in Tungelroy en bedacht dat er met het verdwijnen van de watermolen wel eens een goede boterham te verdienen zou zijn door daar een windmolen op te zetten. In 1874 kreeg hij daarvoor toestemming van de gemeente en twee jaar later was de molen in bedrijf: de Annamolen, waarschijnlijk vernoemd naar zijn vrouw Joanna Catharina Moonen.
Bron: Sint Annamolen in Tungelroy – Molens in Weert
Coonekoel
Deze brandpoel met de naam Coonepoel ligt aan de rand van het dorp Tungelroy. Het is een van de vele brandkuilen die Tungelroy vroeger had.
Bron: Coonekoel Tungelroy | VVV Hart van Limburg
Bokkenrijdersbeeld
Het bokkenrijdersbeeld staat symbool voor de Tungelroyse vasteloavendj (carnaval). Bij het beeld vindt u een informatiebord over de legende van de Bokkeriejers en de Tungelroyse vasteloavendj vereniging.
Tungelroyse beek & Romeinse brug
Bij werkzaamheden werden resten van 117 houten palen en 6 eikenhouten liggers aangetroffen. De brug is rond 27 na Christus gebouwd en in totaal 60 m lang. Deze knuppelbrug is uniek, aangezien er slechts een is gevonden in Nederland. De Romeinen gebruikten deze brug voor het vervoeren van goederen, dieren en handel. De eerste vondst werd gedaan in 1942, toen een aantal goed bewaarde palen werd opgegraven. Ook werden er een aantal mantelspelden (fibulae) en munten uit deze tijd gevonden.
De archeologische resten hebben een recreatieve functie doordat de brug ter plaatse is herbouwd, en is opgenomen in de toeristische wandelroute Rondje Romeinse brug.
De Tungelroyse beek is nu weer een prachtig slingerende beek en een leefgebied voor tal van planten en dieren.
Bron: Vindplaats – Romeinse brug | VVV Hart van Limburg
Tungelerwallen
Dit aangeplante dennenbos wordt afgewisseld met stukken heide en stuifzand.
De open delen zijn belangrijk voor de mierenleeuw en graafwespen zoals de bijenwolf, de harkwesp en de grote rupsendoder. Verder zitten in het gebied veel sprinkhanen. Op de heide broeden boomleeuwerik, boompieper en roodborsttapuit.
Om deze vegetatie in stand te houden, maakt Natuurmonumenten het stuifzand dat met bos en heide dreigt dicht te groeien regelmatig open. De mossen geven het gebied in de herfst een prachtige kleur.
Op de overgangen van stuivend zand naar heide groeien veel (korst-)mossen.
De Tungelerwallen zijn een mooi gebied voor wandelingen.
Bron: Tungelerwallen | VVV Hart van Limburg
De Krang
De Krang wordt in het noorden doorsneden door de Leukerbeek en in het zuiden door de Tungelroyse Beek. Door het verschil in hoogte en vochtigheid komen er veel verschillende soorten planten en dieren voor. Als je van vogels houdt, vergeet dan je verrekijker niet!
Bron: De Krang – Natuurgebied | Natuurmonumenten
Moeselpeel
De Moeselpeel, een natuurgebied van 90 hectare, ligt op slechts 2 à 3 km ten zuidoosten van de bebouwde kom van Weert. De naam “Moesel” is afgeleid van “moeëst,” wat moeras betekent. De voormalige buurtschap Moesel, nu een stadswijk, ontleent zijn naam aan dit kenmerkende moerasgebied.
Het hart van de Moeselpeel is nu een ontoegankelijk stiltegebied, omringd door verruigde rietmoerassen en een gordel van wilgen- en elzenbroekbos. Door het waterpeil op peil te houden en periodiek het riet te maaien, wordt de verlanding van het rietmoeras effectief afgeremd. Dit unieke gebied bij Weert biedt nu een perfecte toevluchtsoord voor diverse flora en fauna, waar het water en de stilte heersen.
Bron: Moeselpeel | VVV Hart van Limburg
Oorlogsgraven
Op het Rooms-katholieke Kerkhof van Tungelroy zijn de graven van vier vliegeniers. Twee van hen behoorden tot de R.A.F., één tot de R.C.A.F. en één tot de R.A.A.F.. Zij sneuvelden op 29 december 1943.
Bron: Oorlogsgraven van het Gemenebest Tungelroy – Tungelroy – TracesOfWar.nl
Kapel Maria van Altijddurende Bijstand
In 1902 werd de kapel gebouwd. Tot in de jaren 1950 werd de kapel druk bezocht, daarna trad echter verval in. Uiteindelijk werd de kapel geheel gerestaureerd. De kapel is gewijd aan de heilige Maria, specifiek aan de Onze-Lieve-Vrouw van Altijddurende Bijstand.
Bron: Onze-Lieve-Vrouw-van-Altijddurende-Bijstandkapel (Tungelroy) – Wikipedia
Weg- en veldkruisen
In Tungelroy zijn vijf weg- en veldkruisen te vinden.
Gemeentelijke- en rijksmonumenten
Tungelroy kent een aantal gemeentelijke- en rijksmonumenten.
De volgende monumenten zijn niet in de lijst opgenomen, omdat deze reeds eerder op deze pagina vernoemd zijn:
– De Romeinse brug;
– Veldkruis Kerkveldweg/Molenweg;
– Sint Barbarakerk;
– St. Anna molen;
– Kapel Maria van Altijddurende Bijstand;
– Veldkruis Wijffelterbroekdijk;
– Veldkruis Pelmersheideweg.
Bron: Erfgoedhuis Weert :: Welkom
De vierjaargetijden
De glas-in-loodramen de Vier Jaargetijden van Jan Tullemans hebben een mooie plaats bij de kerk in Tungelroy gekregen. De ramen zijn afkomstig uit de Huishoudschool die in 1996 is gesloopt en zijn ternauwernood gered van de slopershamer. Na jaren opslag zijn de ramen grondig gerenoveerd, in dubbel glas gezet en verankerd in een metalen framewerk. Het kunstwerk is in 2014 geplaatst in de open lucht, op een centrale plek in het dorp, nabij de kerk.
Bron: Erfgoedhuis Weert :: Gemeentearchief Weert :: Creëren en Scheppen > Tungerler Dorpsstraat 59
